Translate

Sunday, June 6, 2010

राजनीतिः केटाकेटी खेल

हामी केटाकेटी हुँदा विभिन्न खेलहरू खेल्ने गथ्र्यौं । जतिजति ठूला हुँदै गयौँ, हाम्रो शारीरकि र बौद्धिक विकास पनि हुँदै गयो र त्यससँगै हामीले खेल्ने खेलहरू पनि परविर्तन हुँदै गए । हाम्रो विकाससँगै खेलहरू परमिार्जन र परविर्तन हुँदै गए । परविर्तन भनेको संसारको एक मात्र अकाट्य र दिगो कुरा हो । त्यससँग आफूलाई आत्मसात् गरेर चल्न नसक्ने हो भने कुनै पनि कुरा, वस्तु, मान्छे, विचार, सिद्धान्त, वाद, सोच वा युगको पतन हुन्छ, विलय हुन्छ । आफूलाई विद्वान् सोच्नु र अरूलाई मूर्ख ठान्नु दुई अलग कुराहरू हुन् । आफूलाई विद्वान् मात्र ठान्ने भ्रमले मान्छेलाई जति बिगार गर्छ, अरूलाई मूर्ख ठान्ने भ्रमले त्यसभन्दा कैयौँ गुना बढी नोक्सान गर्छ । हातमा शक्ति र काँधमा जिम्मेवारी भएका मान्छेहरूमा त्यो भ्रम पलाउनु भनेको त झन् ठूलो खतरा हो । बाँदरको हातमा खुवा भाग लगाउने जिम्मा भयो भने त्यसको परण्िााम के हुन्छ भन्ने कुरा सायदै विज्ञ पाठकहरूलाई भनिरहनुपर्ला । तर, हाम्रो देशको राजनीति र तिनका ठेकेदारहरू अचेल यो परम्सत्यबाट विमुख भएर उल्टो धारमा हिँडिरहेका छन् । उनीहरू या त साह्रै नै मूर्ख र विवेकहीन हुन् या उनीहरू आफूप्रति अति आशावादी छन् र अतिविश्वासको सिकार भइरहेका छन् । त्यसैले होला, उनीहरू अहिले पनि विवेकहीन केटाकेटीहरूले खेल्ने खेलहरू खेलेर देशलाई नयाँ दिशातिर डोर्‍याउन खोजिरहेका छन् । यस्तै केटाकेटी खेल खेलेर नयाँ नेपाल बनाउने कुरामा हामीलाई आश्वस्त पार्न खोजिरहेका छन् । ध्यान दिएर हेर्ने हो भने उनीहरूका खेलहरू कस्ता छन् भनेर खुट्याउन कसैलाई पनि हम्मे पर्दैन । 


अहिले प्रचलित पहिलो खेल तेलकासा हो । तेलकासामा एउटा चोर हुन्छ, त्यसको काम अरू कसैलाई समातेर आफू खेलाडी बन्ने हुन्छ । अरूहरूचाहिँ त्यसले आफूलाई चोर बनाउन नपाओस् भनेर भाग्ने गर्छन् । हाम्रा महान् राजनीतिज्ञहरू जिम्मेवारीको तेलकासामा रमाइरहेका छन् । चोर र खेलाडीहरू मरहित्ते गरेर जिम्मेवारी अर्कोको टाउकामा हाल्न लागिपरेका छन् । आफूबाहेक अरू सबै बिटुला र हुन नसकेका कामहरू आफ्नोबाहेक अरू सबैका अक्षमताका कारण मात्र हुन नसकेको हो भनेर प्रमाणित गर्नमा नै यिनीहरू आफ्ना सारा शक्ति, सामथ्र्य र ऊर्जाहरू खेर फालिरहेका छन् । 

यिनीहरू रमाइरहेको अर्को खेल हो कानेकाने पिच्चा । यसमा चाहिँ चोरको आँखामा कालोपट्टी बाँधिएको हुन्छ । तसर्थ, उसले केही पनि देख्न सक्दैन । अरूहरूका आवाजको भरमा उसले तिनलाई भेट्ने प्रयास गर्छ । स्पष्ट कुरा हो, आँखामा पट्टी बाँधेपछि मान्छे दिग्भ्रमित हुन्छ । उसका लागि अँध्यारो र उज्यालोमा केही भिन्नता हुँदैन । उसले आफ्नो वरपिरकिो कुनै पनि कुरालाई देख्न सक्दैन, त्यसो भएपछि उसको चेतना लुप्त हुन्छ । आफू अगाडि बढिरहेको छु, पछाडि सररिहेको छु वा खाल्टोमा खस्न लागेको छु भन्ने केही पनि उसलाई थाहा हुँदैन । अन्दाजको भरमा ऊ हावामा आफ्ना हातहरू हल्लाएर केही समात्न सकिन्छ कि भनेर प्रयत्नरत हुन्छ । हाम्रो राजनीतिमा हावी भएका देशका नेता भनाउँदाहरू अलि पृथक् किसिमको कानेकाने पिच्चा खेलिरहेका छन् । यो परमिार्जित खेलमा चोर मात्र होइन, मैदानमा भएका सम्पूर्ण खेलाडीहरू आँखामा कालो पट्टी बाँधेर दिशाविहीन र दिग्भ्रमित भएर कुदिरहेका छन् ।

अहिलेको अर्को लोकपि्रय खेल हो, सेभेन स्टोन । यो खेल बडो रोचक छ यिनीहरूका लागि । किनभने, यसको अवधारणा नै बिगार र विनाश हो । यसले बनाउन होइन, भत्काउन सिकाउँछ । स्वाभाविक कुरा हो, कुनै पनि कुरा बनाउन जति गाह्रो हुन्छ, नबनाउन अथवा बिगार्न त्यति नै सजिलो हुन्छ । त्यसैले यो खेल उनीहरूका लागि साह्रै घतलाग्दो र पि्रय छ । यस खेलमा सामान्यतया दुई समूह हुन्छन् । सातवटा चुच्चामुच्चा, आकारप्रकार नमिलेका ढुंगाहरूलाई चाङ लगाएर अडाउने प्रयास गर्ने एउटा समूहको प्रयासलाई अर्को समूहले सफल हुन नदिनुमै उनीहरूकोेे बहादुरी, खेलकौशल र गर्वको कुरा मानिन्छ । चाङ लगाउन खोज्नेहरूले थुपारेका ढुंगाहरूलाई चारैतिरबाट हिर्काएर भत्काउन पाइन्छ । त्यतिले नभए तिनको ढाडै खुस्कने गरी बलले हिर्काउन पनि पाइन्छ । अहिले त्यही खेल सफलतापूर्वक चलिरहेको छ र सफलताको अभूतपूर्व कीर्तिमान कायम गर्दै गौरवशाली दुई वर्ष पूरा गरेर तेस्रो वर्षमा प्रवेश गरसिकेको छ । एउटा कुनै समूह ढुंगाको चाङ लगाउन कटिबद्ध हुन लाग्नासाथ अर्को समूह त्यसलाई भत्काउन तिनका ढाडमा बलले हिर्काउन सुरु गरहिाल्छ । अनि, यिनीहरू एकअर्कालाई दोषारोपण गर्न थाल्छन् । एउटाको छवि कसरी ध्वस्त बनाउने भन्नेमा अर्को लागिपरेको छ । एउटाले भनेको कुरामा अर्कोले अत्तो नथापी खाएको पचाउन सक्दैन । हुन त खान पनि यति गरष्िठ कुरा खाएका छन् यिनीहरूले, त्यसलाई पचाउन गाह्रो हुनु अनौठो होइन । देश खाएका छन् यिनीहरूले । त्यसैले यिनीहरू जानाजानी यस्तो विवाद खोजेर भिड्न थाल्छन्, जसको कुनै समाधान हुँदैन भन्ने यिनीहरूलाई राम्ररी थाहा हुन्छ । 

अहिले यिनीहरू कुखुरा पहिले कि फुल भन्ने विवादमा अलमलिएका छन् । यिनीहरूको कसैको पनि बोलीको कुनै ठेगान हुँदैन । आज भनेको कुराबाट भोलि पछाडि हट्नु भनेको यिनीहरूका लागि चुट्की बजाएभन्दा बढी सजिलो कुरा हो । एकथरी कुखुरा पहिले भन्ने अडानबाट हटेका छैनन् भने अर्काथरी फुल पहिले भन्ने रट लगाइरहेका छन् । यो विवाद उनीहरूको 'इगो'सँग यसरी गाँसिएको छ, त्यसका सामु देश, जनता र तिनको भविष्य पनि गौण बनेको छ । यी मानिसहरूले नबुझेको एउटै कुरा छ । अरूले कोरेको धर्साभन्दा लामो धर्सा आफूले कोरेर पनि आफू सफल हुन सकिन्छ । तर, यिनीहरू त अरूको धर्सालाई मेटेर आफ्नोभन्दा सानो बनाएर आफ्नो सर्वोच्चता कायम गर्ने खेलमा लागेका छन् । 

यिनीहरूको यो अविवेकी र स्वार्थको केटाकेटी खेलको दुष्परण्िााम भने हामी जनताले भोग्नुपर्छ, दुःखको कुरा त्यति मात्र हो । 

0 प्रतिक्रिया दिनुहोस्:

Post a Comment