Am I being insomniac?

Its been sometime that I have been waking up early. The time I wake up is getting earlier everyday. I woke up at 3:30 AM this morning. Just makes me wonder am i becoming insomniac?

give and take

life is a give and take fiasco. if you are not in a position to give anything, no one bothers about you.

परपीडाको कुलत

हुन त बस, ट्रक तथा अन्य सार्वजनिक सवारीसाधनहरू उटपट्याङ् र बकम्फुसे मुक्तक तथा उक्तिहरूका लागि बदनाम छन्। तर, कहिलेकाहीँ आक्कलझुक्कल तिनमा साह्रै गहिरा कुराहरू पनि पोतिएका भेटिन्छन्। केही दिनअघि एउटा ट्रकमा त्यस्तै कुरा देखियो। त्यसमा लेखिएको थियो, "मान्छे आफ्नो सुखमा भन्दा अरूको दुःखमा बढी खुसी हुन्छ।"

घोरएिर सोच्दा त्यसमा हाम्रो जीवनको एउटा कटु यथार्थ अभिव्यक्त भएजस्तो लाग्यो। अधिकांश मानिसमा वास्तवमा नै यो प्रवृत्ति हुन्छ। एकपटक तीन जना अत्यन्त दुःखी मानिसहरू जंगलमा कठोर तपस्या गर्न गए। निकै लामो समयपछि भगवान् प्रकट भए। पहिलो मान्छेलाई उनले वरदान माग्न भने।

"भगवान् ! मलाई अरू केही चाहिन्न, संसारभरको खुसी दिनूस्। म सदैव प्रसन्न रहन चाहन्छु।"

भगवान्ले तथास्तु भन्नासाथ त्यो मान्छेको अनुहारमा प्रसन्नताका यस्ता धर्साहरू कोरएि, त्यसले गर्दा ऊ दिव्य देखियो। भगवान् अब दोस्रो मान्छेतिर उन्मुख भए। श्रीसम्पत्ति, धनधान्य र सुन्दर जीवनसाथी माग्न तपस्या गरेको त्यस मान्छेले एकछिन घोरएिर भन्यो, "भगवान् ! मलाई पनि अघिको मान्छेलाई जस्तै प्रसन्नता दिनूस्।"

दोस्रो मान्छेकोे अनुहार पनि चमचमाउँदो भयो। अब तेस्रो मान्छेको पालो थियो। निकैबेर घोत्लिएर उसले भन्यो, "यी दुवै जनालाई पहिलेकै जस्तो दुःखी बनाइदिनूस्।"

अधिकांश मान्छेहरूमा यस्तै प्रवृत्ति हुने गर्छ। मान्छे भन्ने जीव बनाउने बेला प्रकृतिले रसिराग, वैरभाव, प्रतिस्पर्धाको भावना, डाहजस्ता कुराहरू फिल्टर गर्न सकेको भए निःसन्देह यो सृष्टिको सर्वोत्तम सिर्जना हुन्थ्यो होला। यस संसारमा जेजति नराम्रा कुुराहरू भएका छन्, ती सबैका पछाडि मान्छेको यही बानी नै प्रमुख कारण रहेको छ। यी कुराहरूलाई जित्नुपर्छ, त्याग्नुपर्छ भनेर हरेक युगमा, हरेक समयमा कसैले न कसैले भनिरहेका नै हुन्छन् तर मान्छेले आदिम युगदेखि अहिलेसम्म कहिल्यै पनि त्यसो गर्न सकेन। एउटा लामो धर्कालाई छोटो बनाउन भन्यो भने सबैजसो मान्छेले त्यसलाई मेटाउँछन्। धेरै कम यस्ता मान्छे हुन्छन्, जसले त्यो धर्काको मुनि त्यसभन्दा लामो अर्को धर्का कोर्छन्। जिन्दगीका हरेक मोडमा पनि मान्छे यही नै गररिहन्छन्। अरूले कोरेका धर्कालाई मेटाउनमै शक्ति खर्च गररिहन्छन्। अरूको आगोमा आफ्नो हात सेक्न मान्छेलाई किन त्यति धेरै रमाइलो लाग्छ कुन्नि ! अरूका बीचमा फाटो ल्याउनका लागि मान्छेले निकै परश्रिम गर्छन्। दुई जनाको बीचमा भ्रम र असमझदारी पैदा गर्ने मान्छेको निकै नै लोकपि्रय खेल हो। त्यति जान्दाजान्दै पनि हामी आफैँ पनि बेलाबेला यो खेलको सिकार बन्न पुग्छौँ। कसैले तेरो कान कागले लग्यो भन्दा पहिले कान नछामी कागको पछि कुद्ने मूर्खता हामी सबैले कुनै न कुनै बेला गरेको हुनुपर्छ।

अरूको झगडा वा दुःखमा मानिसलाई कति रमाइलो लाग्छ भन्ने कुरा ठम्याउन धेरै पर जानु पर्दैन। बाटोमा दुई जनाको झगडा परेको छ भने हामी कामै छोडेर भए पनि उभिएर त्यो हेर्छौं। छिमेकमा दुई जनाको विवाद र भनाभन भएको छ भने त्यहाँ दर्शकको भीड नै लाग्छ। अरू त छोडौँ, ट्राफिकले कुनै सवारी चालकको अनुमतिपत्र कब्जा गरेको ठाउँमा पेटीमा हिँड्ने पनि ठाउँ हुँदैन। अचेल टेलिभिजनमा 'रयिालिटी सो'का नाममा थुप्रै पूर्वनियोजित कार्यक्रमहरू आउने गर्छन्। तीमध्ये अधिकांशमा एउटै कुरा समान हुन्छ, झगडा र विवाद। प्रतिस्पर्धीका बीचमा झगडा, निणर्ायकहरूका बीचमा झगडा, सबैको सबैसँग झगडा। जुन कार्यक्रममा जति बढी झगडा भयो, त्यसको दर्शक संख्या त्यति नै धेरै हुन्छ। भोलिपल्ट जमघटहरूमा त्यसैको चर्चा बढी हुन्छ। मानिस परपीडामा रमाउँछ। परपीडाको खेल खेल्छ। पहिले जनावर र पंक्षी लडाएर मनोरञ्जन लिने मान्छे सभ्य, विकसित र सुुसंस्कृत भए पनि अझै कुस्ती, मुक्केबाजी, कराँते, विभिन्न नाममा एउटा मान्छेले अर्कोलाई झम्टिने, हिर्काउने, ढाल्ने, पछार्ने र रगतपच्छे बनाउने खेलहरूमा रमाउँछ। तिनै खेलका लागि अर्बौं खर्च गर्छ। मान्छे परपीडामा नरमाउने भए चिन्नु न जान्नुका दुई जना बिनाकुनै कारण एकअर्कालाई भकुर्ने र तिनलाई अझ बढी हिंस्रक बनाउन हजारौँ मान्छे थपडी बजाइबजाई रमाउने कुराहरू खेलका रूपमा चल्दैन थिए होला।

घरपरविारमा, साथीहरूको बीचमा, काम गर्ने थलोमा हरेक ठाउँमा मानिसले आफँैजस्तो अरू मान्छेहरू भेटिरहन्छ। यी हरेक ठाउँमा यो खेल चलिरहेको हुन्छ। हुन त एउटा भनाइ छ, मान्छेलाई दुईवटा कान तर एउटा मात्र मुख दिएको जति बोल्छौ, त्यसको दोब्बर सुन्ने गर भन्नका लागि हो रे ! तर, सुन्ने के, कति र पत्याउने कति भन्ने कुरा मान्छेले सिक्न सकेन भने त्यो मान्छे सुखी हुन सक्दैन। कसैले आफ्नाबारेमा यसो भन्छ वा आफ्नो विरोधमा उसो गर्छ भनेर सुनेपछि हामीमध्ये कतिले त्यो कुराको यथार्थ पहिल्याउने प्रयास गर्छौं? सम्बन्धित मानिससँग ठाडै त्यो कुराको छिनोफानो नगरेर महिनौँ, वर्षौं वा जीवनभर मनमा तुष लिएर पनि हामी बाँच्ने गर्छौं।

तर, मान्छेलाई परपीडामा रमाउने कुलत लागिसकेको छ। यो कुलतले गर्दा हामीभित्र नजानिँदो गरी परपीडा कसरी दिने भन्ने सोचले पनि काम गर्न थालिसकेको हुन्छ। दर्शनले भन्छ, कुलत भनेको नरम बिछ्यौनाजस्तो हुन्छ, त्यसमा हाम फाल्न सजिलो हुन्छ तर त्यसबाट निस्कन गाह्रो। त्यसैले वैरभावको ठाउँमा सद्भाव, इष्र्याको ठाउँमा कदर, क्रोधको ठाउँमा आदर र आवेगको ठाउँमा हामीले शान्तिजस्ता कुराहरूलाई राख्ने प्रयास गर्नुपर्छ। अरूको पीडामा नरमाउने बानी चाह्यौँ भने लगाउन नसकिने कहाँ हो र? 

Life;an old steam engine

Its like an old steam engine running along battered trails. Chugging, puffing and putting on all the efforts to run along. crossing dilapidated stations on its journey. Stop...rennovate..move ahead to come across another such station. When you think everything is smoothly running, you hear a clanking noise somewhere and notice yet another repair to be done. And, it continues till you reach your destination. The only difference is, in this journey, you are not aware of your destination. End could be round any corner..sudden...abrupt. Or the journey might be very long.

ओशोसंग ९० मिनेट

कान्तिपुरको कोसेलीमा प्रकाशित

२०४२ माघ
आचार्य रजनीश काठमाण्डौ आए भन्ने कुरा नेपाल टेलिभिजनमा साँझ आठ बजेको समाचार हेर्दा थाहा भयो । त्यतिबेला मलाई आचार्य रजनीश भनेका एक चर्चित र विवादास्पद व्यक्ति हुन् भन्नेसम्म मात्र थाहा थियो । पन्ध्रसोह्र वर्षको उमेरमा मान्छेले आफूलाई ठूलो ज्ञानी र विवेकशील मान्न थालेको हुन्छ । पछि उमेर, अध्ययन र अनुभवले पाको हुँदै गएपछि जतिजति आफ्ना विगतलाई मान्छेले केलाउन थाल्छ, त्यतित्यति आफ्नो पहिलेको अल्पज्ञान र त्यससंग आएका तुजुकहरुलाई सम्झेर मान्छे आफै हाँस्न थाल्छ । म पनि उमेरको बाटोको एउटा त्यस्तै मोडमा थिएँ । उनका बारेमा मलाई त्यतिबेला भएका अरु थप जानकारी थिए, उनी केही समय अघि अमेरिकाबाट धपाइएका थिए । टाइम पत्रिकामा एक पटक उनका अनगिन्ती रोल्स रोयस गाडीहरु लाम लगाएर राखिएको फोटो देखेको थिएँ । त्यसपछि २२ वटा मुलुकले उनलाई प्रवेशाज्ञा दिइका थिएनन् । अजासु दाइ काकाहरुले सुनाएका कुराहरुका आधारमा मात्र मैले आचार्य रजनीशलाई चिन्थें । त्यसका आधारमा उनी खुला यौनको वकालत गर्ने भएकाले रुढीवादीहरुका अनुसार समाज भाँड्ने विचारका प्रचारक हुन् भन्ने मलाई अल्पज्ञान थियो । म यौन र तिनसंग सम्बन्धित कुराहरु खुला रुपमा चर्चा गर्नुहुन्न भन्ने पारीवारिक वातावरणमा हुर्किएर त्यसैको कौतुहलताले कुत्कुत्याउने उखर्मौलो उमेरमा थिएँ । त्यसैले आचार्य रजनीशको काठमाण्डौ आगमन त्यतिबेला मेरा लागि विशेष आकर्षणको कुरा बन्न पुगेको थियो ।

भट्भटेको प्रेममा पर्दा

२०६७ कार्तिक २० गते कान्तिपुर कोसेलीमा प्रकाशित

एघार बाह्र वर्षको हुँदा भट्भटेमा मेरो खुट्टा नै पुग्दैनथ्यो । एकातिर पिँध बङ्ग्याएर बूढी औंलाले भुइँ छोयो भने अर्को तिरको खुट्टा ढक राखेको तराजुको रित्तो पाटो जस्तो उचालिएर तुर्लुङ्ग झुण्डिन्थ्यो । तै पनि अडाएको भट्भटे देख्यो भने म बुर्लुक्क उफ्रेर चढिहाल्थें र मुखैले ढुर्रढुर्र टिंटटिंट प्वाँप्वाँ गर्न थालिहाल्थें । मलाई त्यतिबेला लाग्थ्यो त्यो रोकिएको भट्भटे बेतोड कुदिरहेको छ । दायाँबायाँका रुख, खम्वा र दृश्यहरु सबथोक फुत्तफुत्त पछाडि छुट्दै गैरहेका छन् र म अघिअघि बढ्दैछु । आफू गतिशील भएर सबैलाई पछाडि छोड्दै गएको त्यो अनुभव मलाई निकै रमाइलो लाग्थ्यो । मेरो कल्पनामा अगाडिबाट हुत्तिएर कुनै सवारी साधन आउँथे जसलाई म मुखैले ब्रेकको चुइँय आवाज निकाल्दै ढल्केर छल्थें । कहिलेकहीं अपर्झट अगाडि आउने गाइवस्तु वा मान्छेलाई नकिच्न म न्वारान देखिको बल लगाएर ब्रेक थिच्थें । सपनामा पनि म भट्भटे कुदाएको देख्थें ।

एकदिन घरमा गुठी संस्थानको लीलामीमा किनिएको एउटा पुरानो भट्भटे आयो । पूरै साढे पाँच हजारमा बोलकबूल गरेर हात परेको थियो त्यो अजंगको साँढे जस्तो साढे दुइसय सीसीको भट्भटे । त्यसको आवाजले रुखमा बसेका चराहरु कोलाहल गर्दै यता र उता उड्दथे । घर वरिपरिका लूरा कुकुरहरु पुच्छर लुकाएर कुइँकुइँ गर्दै कुनातिर लाग्थे भने शूरा कुकुरहरु दाह्रा ङिच्चाएर, जग्गरका रौंहरु ठाडो पारेर झम्टन तयार हुन्थे ।  बेस्मारी गह्रुँगो पनि थियो त्यो । उस्तै मान्छे त एक्लैले अड्याउनका लागि उचाल्न पनि नसक्ने । मलाई अब भट्भटे चढेको भानको आनन्द लिनका लागि कसले घर अगाडि भट्भटे  रोक्ला भनेर कुर्न नपर्ने भयो । त्यसमाथि म भैंसीको ढाडमाथि बसेको काग जस्तो देखिन्थें ।