Translate

Sunday, January 29, 2012

नबोल्नेको चामल

बायाँ फन्को ७६

पञ्चतन्त्रको एउटा पुरानो कथा तपाईं हामी सबैले सुनेका नै छौं ।  एक जना पण्डित कतैबाट काँधमा एउटा बोका भिरेर घर तिर जाँदै थिए । केही मानिसहरु उनको त्यो बोका हत्याउनका लागि कटिवद्ध भए । जंगलको बाटो आइरहेका पण्डितलाई ती मध्ये एउटाले बाटोमा भेट्यो र उनी जस्ता चोखो मान्छे किन कुकुर बोकेर हिंडेको भनेर प्रश्न ग¥यो । बोका र कुकुर नचिन्ने मूर्खलाई गाली गर्दै पण्डित अघि बढे । केही पर त्यो मण्डलीको अर्को मान्छे ढुकिरहेको थियो । उसले पनि पण्डितलाई कुकुर बोकेर कता जान लागेको भनेर प्रश्न ग¥यो । पण्डित उसको पनि मूर्खतामा हाँस्दै आफ्नो बाटो हिंडे । एवं रीतले नियमित अन्तरालमा पालैपालो थुप्रै मान्छेहरु भेटिन थाले र सबैले बोकालाई कुकुर भन्न थाले । अन्ततोगत्वा पण्डितको आफू माथिको विश्वास नै गुम्न गयो र उनले आफूले बोकेर हिंडेका बोकालाई साँच्चै कुकुर नै देख्न थाले । फलतः आफ्नो बोकालाई बाटोमा छोडेर उनी हिंडे । बोका ठगहरुले हत्याए ।

अहिले पञ्चतन्त्रको कथाको बेला छैन । अहिलेका मानिस ती पण्डित भन्दा धेरै जान्नेसुन्ने र बुझ्ने पनि भैसकेका छन् । तर पनि अर्को मानिसको बुद्घि भुट्ने तरिका आजसम्म मानिसहरुले अपनाउन भने छोडेका छैनन् । फरक कति मात्र हो भने आजकल बरु कुकुरलाई बोका भनेर प्रमाणित गराउन पनि सक्ने भएका छौं हामीहरु । आजकल हामी एकैपटक लाखौं पण्डितहरुलाई अलमल्याउन सक्ने भने भएका छौं । सामूहिक रुपमा परिचालन गरिएका अभियानहरुले निकै ठूलो प्रभाव पार्न सक्छ भन्ने कुरा मानिसहरुले बुझ्दै गए । अनि समय र प्रविधि अनुसार त्यसको प्रयोग पनि गर्न जान्दै गए । त्यसपछि त मानिसहरु यस्ता कार्यका लागि नयाँनयाँ र अझ धेरै प्रभावकारी माध्यमहरुको विकास पनि गर्न थाले । त्यसैको फलस्वरुप कुनै एक व्यक्ति वा समूहको नेतृत्व बिना नै मात्र एक विचार  वा मान्यताका आधारमा सत्ता परिवर्तन सम्म गर्न सक्ने भएको छ आजको विकसित मानिस । यसका कारण शिक्षा, स्वास्थ्य र जनचेतनाका क्षेत्रमा पनि सकारात्मक परिणामहरु देखा परेका छन् । तर संसारका हरेक अन्य कुराहरु झैं यसको पनि अर्को पाटो नभएको भने होइन । मानिसले आफूले पहिल्याएको यो विज्ञापनको बाटोको शक्तिले कहिलेकहीं मान्छेको मतिलाई उल्टो पनि घुमाइदिन्छ । यस्तो बेलामा कहिले मानिस आफ्नो कुकुरलाई बोका बनाउने र कहिले अरुको बोकालाई कुकुर बनाउने अभियानमा पनि लाग्दछ । रमाइलो कुरा त के हो भने यो काममा मानिस सफल पनि भैरहेको हुन्छ । सबै कुराको चुरो भनेको स्व को खोजी हो । मैले के गर्न सक्छु वा सक्दिनं भन्ने भन्दा महत्वपूर्ण भनेको मैले के गर्न हुन्छ वा हुँदैन भन्ने कुरा हरेक मानिसले ध्यानपूर्वक सोच्नुपर्दछ । किनभने सक्ने हरेक कुरा गर्न हुँदैन ।

आफूलाई राम्रो, आफूले गरेको काम राम्रो र आफ्नो सबैथोक राम्रो देख्ने हरेक मानिसको चरित्र हुन्छ । अझ झन् आफूले साँच्चै नै राम्रो काम गरेको छ भने त्यसको उचित प्रतिफल र जस पाउन खोज्नु कुनै पनि हिसाबले गलत कुरा त होइन । यो चाहना सबै मान्छेमा हुने कुरा हो । तर त्यसका लागि आफूलाई राम्रो बनाउनका लागि कहिलेकहीं मान्छेले अरुलाई नराम्रो देखाउने अभियानको थालनी गर्छ । यो चाहिँ गलत परम्परा हो जुन मानिसले इतिहासदेखि आजसम्म पनि त्याग्न सकेको छैन । अझ विशेष गरेर कला, साहित्य, सङ्गीत र सिनेमाका कुराहरुमा यो परम्परा झनै दह्रोसंग स्थापित भएको हुन्छ । सम्राटको नयाँ लुगा भने झैं केही मानिस वा उनका कृतिलाई यसरी सामूहिक रुपमा प्रचारप्रसार गरिन्छ, जसले गर्दा या त अरु अधिकांश मानिस त्यसबाट प्रभावित भएर त्यसैलाई प्रामाणिक मानेर पछि लाग्छन्, या त त्यसलाई नमान्नु भनेको आफू सम्राटको नयाँ लुगा नदेख्ने मूर्खमा दरिएला भन्ने डरले ‘मौन स्वीकृति लक्षणं’ लाई स्वीकार्न वाध्य हुन्छन् । अन्ततः बोल्नेको पीठो पनि बिक्छ भन्ने उखान चरितार्थ हुन्छ ।

ओशोले कतै भनेका छन्, सही र गलत, राम्रो र नराम्रो भन्ने कुनै पनि कुरा संसारमा हुँदैन । त्यो समय र परिस्थितिले बनाउँछ । यसको उदाहरण दिंदै उनले भनेका छन्, यदि हिटलरकी आमाले जन्मनासाथ हिटलरको घाँटी थिचेर मारिदिएकी भए त्यो त्यतिबेलाका हिसाबले हेर्दा गलत कुरा मानिन्थ्यो । अहिले आएर हेर्ने हो भने अधिकांश मानिस र संसारको इतिहासका लागि गलत मानिंदैनथ्यो । इतिहास सँधै बलको भरमा लेखिन्छ । कहिले पनि कमजोर र पीडितहरुको दस्तावेज लेखिंदैन । तर आजको मानिस त वर्तमान नै शारीरिक वा मानसिक बलका आधारमा कोरिरहेको छ । अनि ऊ इतिहास मेट्ने काममा पनि लागिपरेको छ । यस्तो बेलामा मानिसले बिर्सन्छ, जसरी आज ऊ इतिहास र वर्तमानलाई बङ्ग्याइरहेको छ, भोलि अर्को शक्तिशाली मानिसले पनि आफ्नो वर्तमान लेख्ने बेला उसको इतिहासलाई पनि त्यस्तै गर्न सक्छ ।

त्यसैले अरुको सुन्दरतालाई जितेर आफू त्यो भन्दा सुन्दर बन्न सक्नु, अरुको विद्वतालाई जितेर आफू त्यो भन्दा विद्वान बन्न सक्नु र अरुको कीर्तिमानलाई नाघेर आफू त्यो भन्दा माथि उठ्न सक्नु मानिसको प्राथमिकतामा हुनु पर्ने कुराहरु हुन् । किनभने यो मानिसले मात्र गर्न सक्छ, अरु कुनै प्राणीले सक्दैन । त्यसो गर्न सक्ने हो भने यस संसारमा राम्रा र सुन्दर कुराहरु मात्र हुनेछन् । उपलव्धिहरु मात्र हुनेछन्, प्रतिस्पर्धा भन्ने कुरा सँधै स्वस्थ्य मात्र रहनेछ । कल्पना गर्नुहोस् त, यो संसार कति सुन्दर हुन्छ होला ?

Wednesday, January 25, 2012

stop self immolation

it was a very disturbing piece of news. Scanning the newspaper this morning came as a shock when i read that ten students have threatened to torch themselves,wrapped in national flag to protest the fuel price hike. This extreeme action is no solution dear students. I understand your wrath. Yes, things have affected me as well. I request you not to carry out this foolish action plan of yours. You are the hope, you are the future and under no circumstances should you destroy yourselves like this. We need young people like you living for the country, not dying. Living citizens who care for the country are more important than martyers any day, any time. Your act of self immolation will not affect those ruthless, compassionless politicians whobare self centered. Live for your country, your family, your friends and your countrymen. No night is long enough to last for ever. There is a sunrise after every night. Dont loose hope. Our dawn is about to break. Prepare yourselves to welcome it with hope and enthusiasm. Facing the life is always a greater challange than killing yourselves.

Sunday, January 15, 2012

अँध्यारोमुनि बत्ती

बायाँ फन्को ७५

बत्ती मुनि अँध्यारो भन्ने उखान सुनेर हुर्केका म जस्ता असंख्य पाठकहरुलाई यो शीर्षक हेर्दा लाग्न सक्छ कि त स्तम्भकारको मगजको एउटा तन्तु खुस्केको हुनुपर्छ वा छापिने बेला फ्रूफ हेर्नेको गलतीले बत्तीमुनिको अँध्यारोलाई अँध्यारो मुनिको बत्ती बनाएको हुनुपर्छ । तर होइन, यी दुबै कुरा गलत हुन् । देशको अवस्था चौतर्फी रुपमा रसातल तिर उन्मुख भएको भए पनि, चाहे जति नै सुकै निराशाजनक अवस्थाबाट गुज्रे पनि, देशको, आफ्नो र आफ्ना सन्तानहरुको भविष्यको पीडाले तुषारोले खाएको साग जस्तो मन भए पनि अहिलेसम्म मगजले काम गर्न छोडेको छैन । नेपाल साप्ताहिकका भाषा सम्पादक र फ्रूफ हेर्ने विशेषज्ञहरु पनि अहिलेसम्म चुस्तदुरुस्त नै छन् । 

आजकल हामी यो पुरानो उखानको उल्टो जीवन बाँच्न बाध्य भएका छौं । सुरसाको जस्तो अजंगको मुख बाएको बत्तीको समस्याले हामीलाई दिनप्रतिदिन अझै बढी त्रस्त बनाइरहेको छ । जब विद्युत प्राधिकरणले यस पटकको लोड शेडिंग दैनिक एघारबाह्र घण्टाका दरले हुने कुराको गौरवशाली घोषणा केही समय अघि ग¥यो, त्यसले निकै बेर सोच्न वाध्य बनायो । बत्ती भन्ने कुरामा हामी यति धेरै निर्भर भैसकेका छौं, त्यसले गर्दा यो नहुने हो भने उद्योगधन्दा, अस्पताल र कार्यालयहरुमा हुने लघुकालीन र दीर्घकालीन प्रभाव र नोक्सानीको त कुरा नै नगरौं, साधारण दैनिकीका लागि पनि हाम्रो हात खुट्टा भाँचिए जस्तो हुन्छ । ती समस्याहरु के के हुन् भन्ने यहाँ चर्चा गर्नु बेकार छ किनभने त्यो सबैले भोगेको कुरा हो । यही क्रममा यस स्तम्भकारले विगतका केही दिनहरुमा भोग्नु परेका केही उदेकलाग्दा अनुभवहरु आज यहाँ पाठकहरुसंग बाँड्न लागिएको छ ।

पाँच देखि छ घण्टा बत्ती नहुने भनेपछि त्यही अनुसार आफ्नो सबै कुराहरुको योजना बनाउनै प¥यो । यो नयाँ आततायी शेड्यूलको पहिलो दिन बेलुका आफ्नो क्षेत्रमा आठ बजेसम्म बत्ती नहुने थियो । आठ बजे बत्ती आएपछि केके गर्ने भन्ने कुराहरु मिलाएर कुनै निष्ठूरी र निर्दयी प्रेमिकाको जस्तै बत्तीरानीको प्रतीक्षामा बस्नु बाहेक अरु केही चारो पनि थिएन । तर, आठ बजे चिहाउनु पर्ने बत्ती दश बजेमात्र झुल्किएपछि सारा योजनाहरु गडबड त हुने नै भए । भनेको समय भन्दा बढी कुर्नुपर्दा यस्तो बेलामा एकएक मिनेट पनि एकएक दिन बिते जस्तो गरी बित्ने गर्छ । तर पनि आफू परियो आशावादी मानिस । त्यसैले त्यो पहिलो दिनमात्र यस्तो भएको होला भन्ने सोचेर भोलिपल्टको योजनामा लागियो । तर भोलिपल्ट बिहान र साँझ पनि बत्ती त भनिएको भन्दा दुइदुइ घण्टा बढी निभ्न थालेपछि आशावादको ओखतिले पनि काम गर्न छोड्यो । अब के गर्ने त भन्दा ‘उपाय एउटै बाँकी त छ बहिनी....’ भन्ने रेडियोमा बज्ने एउटा पुरानो विज्ञापन गीत सम्झिंदै विद्युत प्राधिकरणको सम्वन्धित क्षेत्रिय कार्यालयमा फोन गर्नु बाहेक अरु विकल्प रहेन । तर त्यहाँबाट पाइएको उत्तरले कन्सिरीका त कुरै छाडौं, शरीरमा भएका एकएक रौंहरु रिसले ठाडो बनाउन कसैलाई दुर्भाषा ऋषिको सन्तान हुनु आवश्यक थिएन । बत्ती बढी चुहावट हुने फीडरका इलाकाहरुमा भनिएको भन्दा बढी समय बत्ती कटौति गर्ने निर्णयका कारण त्यसो भएको हो भन्ने दिव्यवाणी त्यहाँका कर्मचारीको मुखारवृन्दबाट प्रस्फूटित भयो । त्यसको अर्थ के हुँदो रहेछ भने, कुनै क्षेत्रमा यदि धेरै विजुली चुहावट भएको छ, अर्थात बत्ती चोरिएको छ भने, त्यहाँ सजायँ स्वरुप बढी बत्ती निभाइने रहेछ । फलस्वरुप हारतीवन देखि गोदावरी सम्मका हरेक घर पहिले नै ढाड खुस्कने लोडशेडिंगमाथि बंगारा पनि फुस्कने गरी विद्युत प्राधिकरणको मुक्का पनि खान वाध्य भए । एकदुई बत्तीचोरहरुलाई समातेर आवश्यक कारवाही गर्नुको साटो पूरै क्षेत्रका मानिसहरुलाई असर गर्ने यो परपीडक र तानाशाही शैलीको निर्णय किन त भन्ने प्रश्नको उत्तर उनले दिए,
‘यो मन्त्रालयस्तरिय निर्णय हो । हामीले केही गर्न सक्दैनौं, हाम्रो काम त आदेशानुसार गर्ने मात्र हो ।’
यस्तो निर्णयका बारेमा विद्युत प्रधिकरणको केन्द्रिय कार्यालयमा फोन गर्दा त्यहाँका कुनै जिम्मेवार अधिकृतले दिइएको जवाफ त झन् अद्भूत थियो । उनले भने,
‘त्यसो भएपछि सबै मानिसहरु मिलेर बत्ती चोरहरुलाई समात्नका लागि अभिप्रेरित पनि हुन्छन् भन्ने ध्येयले हामीले यस्तो निर्णय गरेका हौं ।’

मानिसलाई जिम्मेवार नागरिक बनाउन विचरा विद्युत प्राधिकरणले सोच्न सकेको यति दूरदर्शी, मनोवैज्ञानिक र प्रभावकारी कुराका लागि त उनीहरुलाई आलूको तक्मा भिराइदिए हुने हो । उनीहरुले सोचेको जस्तो उपभोक्ताहरु बत्तीचोर खोज्न त हिंडेनन्, तर केही बत्तीचोरहरुका अपराधको सामूहिक सजायँ पूरै क्षेत्रले भोग्न बाध्य भएपछि उनीहरुले गएर प्राधिकरणको टौखेल कार्यालयमा नै ताल्चा मारिदिए ।

यस्तो प्रकारको अप्ठरोमा पारेर काम साध्य गर्ने कुनै पनि मूलमन्त्रको यस स्तम्धकारले विरोध गरिआएको छ । त्यसैले त्यो ताल्चामारीको पनि समर्थन गर्न खोजेको हैन, तर, त्यसो गरेपछि मात्र प्राधिकरणको निर्णयका बारेमा आपत्कालीज वैठक बसेर थप बत्ती निभाउने निर्णयलाई तत्कालका लागि खारेज गरियो र मात्र त्यस क्षेत्रका वासीहरुले कम अँध्यारो भोग्ने सौभाग्य पाए । दवावमूलक राजनीति गर्नेहरु जत्ति नै दोषी ती हुन्, जसले बेफ्वाँकका नीतिनियमहरु बनाउँछन् । यस्ता विवकेहीन कुराहरु नगर्ने हो भने जनताले पनि त्यसका लागि हीरा काट्ने हीरैमा राखेर भन्ने खालका विरोधहरु गर्नै पर्दैन ।

Friday, January 13, 2012

IS BLESSING A CURSE IN DISGUISE?

ATMs and electronic transfer of funds have made life a lot easier for us. Thus, we can see people queued up in front of ATM booths like they would be in front of a teller's counter earlier. Yet, the news about two young lads withdrawing a whopping amount of 8 Million rupees through counterfeit bank ATM cards was alarming. It raises some grave questions. Are we safe in this rapid development of technology? Every day we are getting more and more dependent on machines, technology, gadgets and computers. There is no doubt that technology has made things lot easier and less time consuming for us but at the cost of our security. Things change so fast, systems get upgraded at par with the flicker of our eye lids. Advanced versions with lucrative additions are smiling at us even before we can accommodate ourselves to the one we are using. We need to keep up to the race. If we fail, we are left behind. However, we are creating a gap, a void of knowledge in this process. How many of us are completely familiar with the computer we use every day or the function of the cell phone we carry?
A manual typewriter's evolution to its electronic kin saw at least two decades of time. This meant that people were completely accustomed to it before switching to its next gen. On top of that a typewriter was a simple mechanism. Look at the gadgets we use today. They are so complicated that we just familiarize ourselves with the minimum requirement for us. We are unaware of its full utility. We do not even know its entire capability. Nevertheless, we need to keep us updated and hop from one version to another. That is our compulsion. In this course of joining an advanced technology before getting even ten percent familiar with the existing one, we are leaving a lot of loop holes, a huge void in knowledge. In a way we all are sitting on top of explosive, with a firearm in hand, fingers on trigger, ready to shoot even without properly knowing what a gun is. This can be dangerous. Time and again it has been proved like the incident mentioned above. We hardly care a dime about what wrong can it to, how vulnerable it might be when proper caution is not taken.
How many of us have read the terms and conditions of a software before installing it in our laptop? Have we ever thoroughly gone through the same when joining a social network? We read the news about Barack Obama restricting his daughters from using the facebook and surpass it as an act of yet another protective father. We hardly care about the risks of exposing ourselves in social networking sites. How many of us know that the data recorded in a social networking site, a hard disc of a computer or images and videos in the memory card of our cell phones are never erased once stored. An average gadget freak with aid of proper software can recover anything. Yet, we are tempted to shoot or click intimate moments without even thinking of the consequences. Glaring examples of such act creating havoc in people's life are no more the stories of foreign celebrities. They are countless in our country as well. Still, we do not realize, care or tend to ignore.
I agree that there are two sides of every coin and we cannot be taken aback from the race of evolution because of such perils. Yet, we sure are putting us in vulnerable position when we join the bang down without weighing the pros and cons. Everything should have its own span of time and the same applies for development. Untimely changes seldom bring positive results be that weather, politics or development of technology. Undue changes and unnecessary growth can bring along their own share of misfortune. Development too comes with its own quota of dent. Despite this, we have to admit that we are the witness of such an era where human beings have excelled their creative limit. They have excelled in every aspect. We have seen rapid changes in everything. We have seen tyrants collapsing, we have seen countries merging and separating, we have seen anger, protest and turmoil. Never before were we more inquisitive about things and never before have we found answers to millions of questions in different aspect of life. Even though, we cannot deny the fact that we have become the most confused generation the world has seen. We are compelled to keep ourselves at par with this maddening competitive race in life. Thus, we have ignored the basic question what it is leading us towards. We completely pretend to forget the fact that we are no more secure than the ostrich that buries its head in the sands and believes he is cosseted.
The most important question today is, are we destined to pay more grave results because of our over ambitious greed for rapid growth and development? Is what we take as blessing a curse in disguise?

Wednesday, January 11, 2012

मान्छेले नै सिकाउँछ..मान्छेलाई विश्वास नगर्न

कस्तो दुखद कुरो.....तर शास्वत पनि.... मान्छेलाई विश्वास गर्नु हुँदैन भन्ने कुरो मान्छेले नै सिकाउनु पर्ने रे ।
हरेक पटक मान्छेबाट सिक्यो, अर्को मान्छेलाई बिश्वास गय्रो, अनि फेरि एकपटक कपटको सिकार भयो । किन मानिसहरू पूरा गर्न नसक्ने कुराहरू गर्छन्?
किन मानिसहरू आफूलाई मात्र सबथोक जान्ने र अरू सबै गोरू हो भन्ठान्छन् कुन्नि । कसैलाई ऐना नदेखाउनुको अर्थ उसको वास्तविक अनुहार नचिनेको वा नदेखेको हैन । तर मानिसहरू आफूलाई 'सुतुरमुर्ग' बनाएर भ्रममा बाँचेका हुन्छन् । मैले मेरो अनुहार बालुवामा गाडेको छु, मलाई कसेले चिन्दैन, देख्दैन । मान्छेको अनुहार जहाँ जसरी लुकाए पनि उसको बोली, व्यवहार र आचरणमा स्पष्ट झल्किन्छ ।

Sunday, January 1, 2012

चचहुइया

बायाँ फन्को ७४

आज एउटा पुरानो कथाको सम्झना आइरहेको छ ।

एउटा धूर्त स्याल थियो । जंगलमा उसको धुत्र्याइँ सबैलाई थाहा भैसकेको थियो । उसको वास्तविक औकात के हो भन्ने सबैलाई थाहा भैसकेको थियो । वरिपरिका गाउँमा पनि अब कसैलाई झुक्याउने, छल्ने, ठग्ने वा चोर्ने उसका लागि कठीन भैसकेको थियो ।  स्याल न हो, के गरोस् ? उसले मेहेनत गर्न, सही बाटोमा हिंडेर आफ्नो पेट पाल्न त जानेकै थिएन । यस अवस्थामा अब उसलाई कि त जंगल वा वरिपरिको गाउँ नै छोडेर अन्त कतै जानु पर्ने अथवा भोकभोकै मर्नु पर्ने अवस्था आइलागेको थियो । त्यही क्रममा एक दिन एउटा कुखुरा चोरेर भाग्ने क्रममा स्याललाई गाउँलेहरुले लखेटे । भाग्दै जाँदा स्याल एउटा धोवीले कपडा रंगाउनका लागि घोलेर राखेको नीलो रंगको ठूलो भाँडोमा खस्यो । गाउँलेहरुले देख्लान् भनेर ऊ त्यही रंगको भाँडोमा लुकेर बस्यो । सबै गएपछि पुच्छर लुकाएर लोप्रे कान लगाएर स्याल जंगल तिर पस्यो । जंगलमा सबै उसलाई देखेर जिल्ल परे । किनभने त्यस्तो नीलो रंगको जनावर उनीहरुले पहिले देखेका थिएनन् । त्यो असमञ्जस्यताको स्थितिको धूर्त स्यालले फाइदा उठायो । आफूलाई भगवानले त्यो जंगलको राजा बन्नका लागि पठाएको कुरा उसले बतायो । सबैले उसको कुरा पत्याए र स्याल जंगलमा राज गरेर बस्यो । एक दिन घाम र पानी दुबै संगसंगै लागेको बेला जंगलका बाँकी स्यालहरु खुसी भएर चचहुइइया....... भनेर कराउन थाले । आफूलाई जति नै बाठो भन्ठाने पनि, नीलो रंगको आडम्बरमा लुकेर झुक्याए पनि आखिर स्याल त स्यालै न हो । त्यो स्याल पनि संगसंगै लागेर चचहुइइया..... भनेर कराउन थाल्यो । अनि उसको वास्तविकता सबैको सामु प्रकट भयो । त्यसैले एउटा भनाइ छ, एक जना मान्छेलाई एक दिन उल्लू बनाउन सकिएला, धेरै जना मान्छेलाई धेरै दिन उल्लू बनाउन पनि सकिएला तर सबै मान्छेलाई सँधै उल्लू बनाउन सकिंदैन । मान्छेको सक्कली अनुहार एक न एक दिन देखिन्छ ।

यो कुरालाई केही दिन अघिको नेपाल बन्दले चरितार्थ गरेको छ । अरुले बन्द गर्दा त्यसको विरोधमा ठूलाठूला नैतिकता र आदर्शका कुराहरु गर्ने पार्टीले आफ्नो बेला भएपछि आफूले नीलो रंग ओढेको कुरा बिर्सेर चचहुइइया..... गरेरै छोड्यो । यहाँ नेर बन्द गर्नु पर्ने उनीहरुको मागको कुरा नगरौं । मारिएका व्यक्तिको बारे पनि कुरा नगरौं । उनी निर्दोष थिए भने न्यायिक रुपमा त्यसको पुष्टि हुनुपथ्र्यो । हरेक जागरिक सरह उनको पनि त्यो अधिकार थियो । जुन हिसाबले जेलमा आक्रमण भएर उनको मरण भयो त्यो निश्चय नै पनि हुनु नपर्ने कुरा थियो । जेल प्रशासन र सुरक्षामाथि यसले उठाएको गम्भीर प्रश्न पनि आफ्नै ठाममा छ । तर त्यसो भन्दैमा बिना अर्थको नेपाल बन्द र जनतालाई सास्ती दिनुलाई क्षम्य मान्ने कुनै पनि तर्क हुन सक्दैन । आफूले गर्न नसक्ने कुराका बारे अरुलाई अर्ती दिन सजिलो छ । आदर्श र नैतिकताको कुरा कुर्लनु र आफूले त्यसलाई व्यवहारमा लागू गर्नु फरक कुरा हो । आफ्नो आङ्गको डायनोसर नदेख्ने अर्काको आङ्गको व्याक्टेरिया पनि देख्ने भन्ने उखान एकपटक फेरि चरितार्थ भएको छ ।

शान्तिपूर्ण बन्द भनेर एक दिन अगाडि उनीहरुले निकालेको वक्तव्यलाई भोलिपल्ट उनकै कार्यकर्ताहरुले उल्टो लोप्पा खुवाइदिए । पर्यटकीय वाहन र सञ्चार माध्यमका गाडीहरुको त के कुरा गर्नु एम्बुलेन्सलाई समेत बाँकी राखिएन । आफ्ना कार्यकर्ताहरुलाई नियन्त्रणमा राख्न नसक्नेहरुले शान्तिपूर्ण भनेर बन्द घोषणा गर्न हुन्छ ? यस्ता बेलामा आयोजक पार्टीहरुले प्रयोग गर्ने थोत्रो पुरानो बहाना हुने गर्छ । उच्छृँखल तत्वहरुको प्रवेश भएर हामीलाई बदनाम गर्नका लागि यस्तो भएको हो । त्यसो हो भने त्यस्ता तत्वहरुलाई प्रवेश गर्नका लागि ढोका किन खोल्ने त ? के बन्द र चक्का जामले आजसम्म कुनै कुरा समाधान भएको छ ? भोलिपल्ट एउटा क्षमा याचना माग्दैमा बन्दको बेला भएका अराजक क्रियाकलाप, आम नागरिकको कुण्ठित हक, तिनले पाएका सास्ती र तोडफोडको क्षतिपूर्ति हुन सक्छ होला त ? अस्तिको वन्द भनेको बाटोमा कसैले थुकेको देखेर ‘हेर त्यो निल्र्लज्ज प्राणी, बाटोमा थुक्दैछ, थुइक्क’ भनेर आफैले पनि छेउमा थुके जस्तो हो । आफ्ना मागहरु पूरा गराउनका लागि गलत किसिमका दबाबमूलक राजनीति गर्नु हुँदैन । अनिश्चितकालीन बन्द र हडतालको डर देखाउनु हुँदैन । आज प्रतिपक्षमा बस्नेहरुले वरदान दिलाएका भष्मासुर रुपी यस्ता दबाबका उदाहरणहरुले भोलि आफू सरकारमा बस्दा आफ्नै टाउकामा पनि हात राख्न नलेखट्लान् भन्ने छैन ।

दबाबका कारण कुनै पनि स्वार्थसिद्धि भयो भने दबाबको मानसिकता नजीर बनेर कायम रहन्छ र सबै त्यही बाटो हिंड्न थाल्छन् । त्यस्तो चरित्र हामीमा विकास पनि भैसकेको छ । साधारण कुरा हो, जायज माग छ भने बिना कुनै दबाब तिनको सम्बोधन हुनुपर्छ, नाजायज हो भने कुनै पनि दबाबका कारण पनि सरकारले तिनलाई मान्नुहुँदैन । तर चारवटा खुट्टा भएको कुर्सीलाई चालीसवटा शर्त र सम्झौतामाथि अडाएर बनेको सरकार र त्यसमाथि आफ्नो सन्तुलन मिलाउनका लागि एक्रोव्याटिक्स गरिरहन बाध्य प्रधानमन्त्रीले त्यस्तो अडान कसरी लिन सकून् विचरा । यो कुरा वर्तमान सरकार मात्र हैन, यस अघिका र पछि बन्नेहरुमा पनि लागू हुन्छ । अनि तं कुटे जस्तो गर्, म दुःखेजस्तो गर्छु भनेर जनताको आँखामा छारो नहाले के गरुन् यी निरीह जीवहरुले ? अनि हामी जनता त सहनशीलताका लागि विश्व कीर्तिमान कायम गर्ने महान अभियानमा लागेका छौं । यस महान अभियानबाट हामीलाई कसैले विचलित गर्न सक्दैन । त्यसैले हामी कसैलाई केही कुरामा पनि उत्तरदायी मान्दैनौं, कुनै प्रश्नहरु सोद्धैनौं र उत्तरहरु पनि खोज्दैनौं । हाम्रो यो महानताको फाइदा यिनीहरुले उठाए भने यो हाम्रै दोष हो ।

एकपटक कसैले कसैलाई मूर्ख बनायो भने त्यो बनाउनेको दोष हो । बारम्बार कसैले कसैलाई मूर्ख बनायो भने त्यो बनाउनेको होइन बन्नेको दोष हो । त्यसैले चचहुइइया.... गर्नेहरु चाहे नीलो, रातो वा पहेंलो कुनै पनि रंगका किन नहुन्, स्याल नै हुन् भन्ने कुरा हामीले नै राम्ररी बुझ्नु पर्छ ।
जय नेपाल १